کد مطلب:225305 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:202
بیان عدد اولاد امجاد حضرت ابی الحسن علی بن موسی الرضا
در كشف الغمه مسطور است كه حضرت امام رضا بدون حضرت امام محمد بن علی الجواد اولادی نداشت.
و در جائی دیگر می نویسد كه آن حضرت را پنج پسر و یك دختر بود و ایشان امام محمد تقی علیه السلام و ابو محمد حسن و جعفر و ابراهیم و دیگر حسین و دختر آن حضرت عایشه بوده و در نورالابصار نیز عدد اولاد آن حضرت را به همین شمار و ترتیب مذكور رقم كرده است و صاحب فصول المهمه نیز بر این نهج حكایت كرده است. در كتاب
[ صفحه 382]
مطالب السئول نیز پنج پسر و یك دختر به همین ترتیب مزبور مرقوم داشته است و در اعلام الوری اولاد آن حضرت را به امام محمد تقی علیه السلام منحصر داشته است و در تذكره ی ابن جوزی می گوید و اما اولاد آن حضرت ابوجعفر ثانی امام محمد تقی علیه السلام و دیگر ابوجعفر و دیگر ابومحمد حسن و دیگر ابراهیم و یك دختر كه نامش را مذكور نداشته است.
و در ریاض الشهادة نیز در شمار اسامی اولاد آن حضرت روایات مذكوره اشارت كرده و می گوید: موافق نگارش بعضی از علما آن حضرت را بیرون از یك نفر اولاد ذكور كه حضرت امام محمد جواد علیه السلام است نبوده و بعضی احادیث شاهد بر این وارد شده است از آن جمله در دلایل حمیری از مسار بن سدیر نقل كرده است كه در حضرت امام رضا علیه السلام عرض كردم آیا می تواند بود كه امام بلا عقب باشد فرمود به درستی كه برای من جز یك تن فرزند نمی شود. لكن از وی ذریه ی بسیار بهم می رسد.
در جنات الخلود مسطور است كه اولاد آن حضرت به قولی منحصر به یك پسر بود كه حضرت امام محمد تقی علیه السلام است و به قولی آن حضرت را سه پسر و به روایتی شش پسر بود اما به قول اصح پنج پسر داشت و یك دختر به همان اسامی كه مذكور شد و می گوید مادرهای ایشان سوای امام محمد تقی علیه السلام معلوم نیست چه نام و چه نشان داشتند آیا از یك مادر پدیدار گردیدند یا از چند تن والده متولد شدند درباره ایشان گفته اند:
كرموا مولدا و طابوا اصولا
و ذكوا محتدا و طابوا عروسا
هم هداة الوری و هؤلاء
اكرم الناس اصولا شریفة و نفوسا
ان عرت ادمه تبدو عیونها
او دحت شبهة تبدوا شموسا
ما عسی ان اقول فی مدح قوم
قدس الله ذكرهم تقدیسا
در ارشاد مفید علیه الرحمة مسطور است كه حضرت علی بن موسی الرضا فرزندی كه ما بدانیم سوای امام بعد از خودش حضرت ابی جعفر محمد بن علی علیه السلام بر جای نگذاشت.
[ صفحه 383]
و در عمدة الطالب می نویسد: آن حضرت را از فرزند ارجمندش ابوجعفر محمد جواد علیهماالسلام بر جای ماند و ازین خبر می رسد كه اولاد آن حضرت منحصر به امام محمد تقی علیه السلام بود و گرنه چگونه از چهار پسر و یك دختر دیگر فرزندی پدید نگشت و یك دلیل نیز این است كه آن حضرت دختر خود را عایشه نام نمی گذارد. چه خصوصت عایشه و افعال او با جد بزرگوارش امیرالمؤمنین و حسنین و جده ی اولاتبارش فاطمه زهرا و اولاد او آن حضرت صلوات الله علیهم محتاج به شرح و بیان نیست.
و از این پیش از معجزات حضرت كاظم علیه السلام مذكور شد كه در زمانی كه در گاهواره جای داشت با یكی از اصحاب صادق علیه السلام كه دختری به تازه آورده و عایشه نامیده بود فرمود برو نام دخترت را تغییر بده.
در بحارالانوار مسطور است كه امام رضا علیه السلام را دو تن فرزند بود: یكی محمد علیه السلام و آن دیگری موسی علیه السلام و به جز این دو پسر فرزندی به جای نگذاشت.
و از كتاب الدرة مسطور می دارد كه امام رضا علیه السلام از جهان بگذشت و فرزندی جز ابوجعفر محمد علی علیهماالسلام بر جای نگذاشت و سن ابوجعفر علیه السلام در روز وفات پدر بزرگوارش هفت سال و چند ماه بود و در این سابق موسی هم بر اسامی فرزندان حضرت امام رضا علیه السلام افزوده شد.
معلوم باد در جلد اول مطلع الشمس كه مرحوم محمد حسن خان اعتماد السلطنه نگاشته و گاهی كه در التزام ركاب شاهنشاه سعید ناصر الدین شاه ذوالقرنین اعظم شهید اعلی الله مقامه به زیارت ارض اقدس و مشهد مقدس رضوی مشرف می شده در قوچان مشاهدت كرده است می نویسد از مشاهد معظمه در قوچان مزار سلطان ابراهیم است كه می گویند پسر حضرت امام رضا علیه السلام بوده است بقعه و بارگاه و ایوان و صحن و مسجد دارد.
تمام این ابنیه با كمال عظمت و شكوه تمام است اهالی آنجا متفق القول
[ صفحه 384]
هستند كه اصل بنیاد اولین را سلطان محمد خوارزمشاه بر نهاده و چون قبه را به انجام رسانیده قبل از عمارات ایوان و صحن و سایر ملحقات خبر هجوم جماعت تتار اشتهار یافته خوارزمشاه با چنگیزخان دچار گردید، از این روی نتوانست به مقصود كاملا نایل شود لاجرم در قرون دیگر بعضی امرا و حكام و رؤسای قبایل و دارایان بضاعت و استطاعت كه در آن اراضی سكون داشتند بر عمارات سابقه اضافات كردند و در آن زلزله ای كه در سال یك هزار و دویست و شصت و هشتم هجری روی داد گنبد و دیوار چهار بدن حرم خواب گردید ایلخانی عهد كه از قبیله ی زعفرانلو بود بساخت و بنیاد وی بر روی همان ریشه و اساس عمارت قدیم است و در زلزله ی اخیره شكستی سخت راه یافت لهذا قبه را برچیده اند و در این ایام مشغول بنای آن هستند و در سال دویست و هشتاد و ششم ایوان را كه شكست یافته به امر والده ایلخانی برچیده و از ریشه آن تجدید عمارت می كنند.
مزار این امامزاده را در خبوشان و حوالی آن موقوفات بسیار است و در خدمت آستانه ی دوده ای از سادات مهاجرین مدینة الرسول علی الاشتراك المتوارث ذی حق هستند و به چهار شعبه منقسم می شوند كه به چهار برادر منتهی می گردند: اولاد متولی اولاد قاضی اولاد خطیب اولاد نقیب و می نویسد بعضی از اوراق قرآن كریم به خط میرزا بایسنقر بن میرزا شاهرخ گوركانی در این امام امامزاده به نظر رسید كه باید از عجایب و نفایس عالم شمرد خوبی خط و قوام و استحكام و بداعت و براعت آن به حد كمال رسیده است.
طول صفحه دو ذرع و نیم ذرع پهنای آن یك ذرع و ده گره طول هر سطری یك ذرع تمام عرض سطر پنج گره بین السطور یك چهار یك یعنی فاصله میان هر دو سطر چهار گره اندازه ی قلم صد یك ذرع طول جدول یك ذرع و سه چاریك و هر صفحه هفت متر است اما عدد سطور هر صفحه را معین نكرده است.
گویند چون نادرشاه شهر سبزوار را فتح كرد مردم وحشی كه در اردوی او بودند قرآن خط میرزا بایسنقر را كه بر سر قبر امیر تیمور بود برداشته اوراقش
[ صفحه 385]
را متلاشی كردند چون نادرشاه بشنید فرمان كرد تا آن اجزاء را از مردم گرفته جلد كنند رئیس اكراد چون این سخن را بشنید اوراق را درهم پیچیده بر هم شكسته میان جهاز اشتران مستور داشته به این مكان آورد از این روی غالب اوراق درست نیفتاده است.
می گویند هر وقت امیر تیمور به جائی سفر می كرد این مصحف كریم را بر روی عراده در پیش روی اردوی خود می كشانید.
بالجمله خدای بهتر داند كه سلطان ابراهیم با اضافه لفظ سلطان فرزند حضرت رضا علیه السلام یا از اعقاب آن حضرت یا از نسل امام زاده ی دیگر باشد.
و از این پیش در جلد سوم كتاب احوال حضرت امام رضا صلوات الله علیه مرقوم نمودیم كه در كتاب عیون اخبار به اسناد مذكوره از حضرت فاطمه دختر علی بن موسی علیهماالسلام مروی است كه فرمود از علی پدرم شنیدم كه حدیث می فرمود از پدرش از جعفر بن محمد از پدرش و عمش زید از پدر بزرگوار خودشان علی بن الحسین از پدرش و عمش از علی بن ابیطالب صلوات الله علیهم كه فرمود «لا یحل لمسلم ان یروع مسلما» برای هیچ مسلمی روا نیست كه مسلمانی را ترسناك نماید الی آخر.
و با شمار این اسامی مباركه ائمه ی هدی كه در این حدیث شریف مذكور شده است تصریح می نماید كه این خاتون بزرگوار صبیه ی حضرت رضا علیه السلام است.
و از جمله برادران حضرت رضا ابراهیم بن موسی علیه السلام است.
در كافی و بحارالانوار در ذیل احوال اولاد حضرت امام رضا علیه السلام مسطور است كه علی بن اسباط گفت در حضرت رضا علیه التحیة و الثناء عرض كردم كه مردی قصد برادرت ابراهیم را نمود ابراهیم با او گفت پدرت موسی علیه السلام زنده است یعنی نمرده است، همانا تو می دانی آنچه را كه دیگران نمی دانند یعنی بر وفات و حیات پدرت آگاهی داری فرمود:«سبحان الله یموت رسول الله صلی الله علیه و آله و لا یموت موسی قدو الله مضی كما مضی رسول الله صلی الله علیه و آله و لكن الله تبارك و تعالی لم یزل منذ قبض نبیه هلم جرا یمن بهذا الدین علی اولاد الاعاجم و یصرفه عن قرابة نبیه صلی الله علیه و آله فیعطی هؤلاء و یمنع
[ صفحه 386]
هؤلاء لقد قضیت عنه فی هلال ذی الحجة الف دینار بعدا شفی علی طلاق نسائه و عتق ممالیكه ولكن قد سمعت ما لقی یوسف من اخوته»
بزرگ و منزه است خداوند و این كلمه در مقام استعجاب از مطلبی عجیب یا مقرون به كذب و دروغی عظیم گفته می شود، رسول خدا صلی الله علیه و آله می میرد و موسی علیه السلام را مرگی نیست، سوگند با خدای محققا موسی علیه السلام بمرد چنان كه رسول خدای وفات كرد ولكن خداوند تعالی همواره از زمانی كه پیغمبر خودش را قبض روح فرمود هلم جرا به این دین مبین بر فرزندان اعاجم یعنی سوای عرب منت نهاد و او را از قرابت پیغمبرش صلی الله علیه و آله بازگردانید پس به این جماعت عطا كرد و آن جماعت را ممنوع فرمود همانا در هلال این ماه ذی الحجة هزار دینار دین او را بگذاشتم از آن پس كه بر طلاق زنهای آن حضرت و آزاد نمودن ممالیك او مشرف گشتم ولكن شنیده ام آنچه را كه یوسف از برادرانش بدید.
از جمله معانی این كلمات این است كه اگر حضرت موسی كاظم وفات نكرده بودی ادای دین آن حضرت را نمی كردم و زنانش را طلاق نمی دادم و زر خریدانش را آزاد نمی ساختم و این برادران من آنچه گویند برای این است كه امر مرا سست و مشتبه سازند و همان رفتاری كه برادران یوسف علیه السلام به واسطه ی بغض و حسد به آن حضرت نمودند می خواهند با من به جای آورند.
ازین پیش در كتاب احوال حضرت كاظم و اسامی اولاد آن حضرت به همین اسامی كه در اولاد حضرت امام رضا علیهماالسلام مذكور شد ذكورا و اناثا مسطور شد، و سخت بعید می نماید كه تمام اسامی فرزندان حضرت رضا علیه السلام با اعمام و عمات آن حضرت یكسان باشد و حال آن كه همه در حال حیات باقی باشند.
و نیز در ذیل احوال حضرت كاظم علیه السلام و صدقات و وصایای او از بكر بن صالح روایتی مذكور شد كه با ابراهیم بن ابی الحسن موسی بن جعفر علیهماالسلام گفتم سخن و عقیده ی تو درباره ی پدرت چیست؟ گفت زنده است تا آخر خبر.
و با این تفصیل تواند بود كه امام زاده سلطان ابراهیم كه در قوچان است همین
[ صفحه 387]
ابراهیم بن موسی بن جعفر علیهم السلام باشد چه در مرقومات مسطوره مستندی جز به تقریر اهالی آن قریه ندارد شاید اهل آن قریه به واسطه ی قرب جوار به مشهد مقدس كه غالبا در زیارات و مواقع دیگر از لفظ ابی الحسن حضرت امام رضا را مفهوم داشته اند ملتفت نبوده اند كه حضرت كاظم نیز ابوالحسن كنیت داشته است بلكه مقصود از ابوالحسن مطلق همان حضرت است و امام رضا ابوالحسن ثانی است.
در تاریخ حبیب السیر در اسامی اولاد آن حضرت به روایات سابقه اشارت كرده و ذكورا و اناثا برشمرده و می گوید به زعم حمدالله مستوفی از جمله اولاد امجاد آن حضرت حسین رضی الله عنه در قزوین مدفون است.
و نیز در بحار در ذیل احوال حضرت رضا مسطور است كه حضرت رضا علیه السلام فرمود تا چهل ساله نشوم و از چهل سال تجاوز نكنم فرزند نیاورم.
و در ذیل احوال حضرت امام محمد جواد علیه السلام در ذیل حدیث كلیم بن عمران فرمود من یك فرزند به تنهائی را مرزوق شوم و او وارث من باشد.
و در جائی دیگر می نویسد كه آن حضرت را پنج پسر و یك دختر بود و ایشان امام محمد تقی علیه السلام و ابو محمد حسن و جعفر و ابراهیم و دیگر حسین و دختر آن حضرت عایشه بوده و در نورالابصار نیز عدد اولاد آن حضرت را به همین شمار و ترتیب مذكور رقم كرده است و صاحب فصول المهمه نیز بر این نهج حكایت كرده است. در كتاب
[ صفحه 382]
مطالب السئول نیز پنج پسر و یك دختر به همین ترتیب مزبور مرقوم داشته است و در اعلام الوری اولاد آن حضرت را به امام محمد تقی علیه السلام منحصر داشته است و در تذكره ی ابن جوزی می گوید و اما اولاد آن حضرت ابوجعفر ثانی امام محمد تقی علیه السلام و دیگر ابوجعفر و دیگر ابومحمد حسن و دیگر ابراهیم و یك دختر كه نامش را مذكور نداشته است.
و در ریاض الشهادة نیز در شمار اسامی اولاد آن حضرت روایات مذكوره اشارت كرده و می گوید: موافق نگارش بعضی از علما آن حضرت را بیرون از یك نفر اولاد ذكور كه حضرت امام محمد جواد علیه السلام است نبوده و بعضی احادیث شاهد بر این وارد شده است از آن جمله در دلایل حمیری از مسار بن سدیر نقل كرده است كه در حضرت امام رضا علیه السلام عرض كردم آیا می تواند بود كه امام بلا عقب باشد فرمود به درستی كه برای من جز یك تن فرزند نمی شود. لكن از وی ذریه ی بسیار بهم می رسد.
در جنات الخلود مسطور است كه اولاد آن حضرت به قولی منحصر به یك پسر بود كه حضرت امام محمد تقی علیه السلام است و به قولی آن حضرت را سه پسر و به روایتی شش پسر بود اما به قول اصح پنج پسر داشت و یك دختر به همان اسامی كه مذكور شد و می گوید مادرهای ایشان سوای امام محمد تقی علیه السلام معلوم نیست چه نام و چه نشان داشتند آیا از یك مادر پدیدار گردیدند یا از چند تن والده متولد شدند درباره ایشان گفته اند:
كرموا مولدا و طابوا اصولا
و ذكوا محتدا و طابوا عروسا
هم هداة الوری و هؤلاء
اكرم الناس اصولا شریفة و نفوسا
ان عرت ادمه تبدو عیونها
او دحت شبهة تبدوا شموسا
ما عسی ان اقول فی مدح قوم
قدس الله ذكرهم تقدیسا
در ارشاد مفید علیه الرحمة مسطور است كه حضرت علی بن موسی الرضا فرزندی كه ما بدانیم سوای امام بعد از خودش حضرت ابی جعفر محمد بن علی علیه السلام بر جای نگذاشت.
[ صفحه 383]
و در عمدة الطالب می نویسد: آن حضرت را از فرزند ارجمندش ابوجعفر محمد جواد علیهماالسلام بر جای ماند و ازین خبر می رسد كه اولاد آن حضرت منحصر به امام محمد تقی علیه السلام بود و گرنه چگونه از چهار پسر و یك دختر دیگر فرزندی پدید نگشت و یك دلیل نیز این است كه آن حضرت دختر خود را عایشه نام نمی گذارد. چه خصوصت عایشه و افعال او با جد بزرگوارش امیرالمؤمنین و حسنین و جده ی اولاتبارش فاطمه زهرا و اولاد او آن حضرت صلوات الله علیهم محتاج به شرح و بیان نیست.
و از این پیش از معجزات حضرت كاظم علیه السلام مذكور شد كه در زمانی كه در گاهواره جای داشت با یكی از اصحاب صادق علیه السلام كه دختری به تازه آورده و عایشه نامیده بود فرمود برو نام دخترت را تغییر بده.
در بحارالانوار مسطور است كه امام رضا علیه السلام را دو تن فرزند بود: یكی محمد علیه السلام و آن دیگری موسی علیه السلام و به جز این دو پسر فرزندی به جای نگذاشت.
و از كتاب الدرة مسطور می دارد كه امام رضا علیه السلام از جهان بگذشت و فرزندی جز ابوجعفر محمد علی علیهماالسلام بر جای نگذاشت و سن ابوجعفر علیه السلام در روز وفات پدر بزرگوارش هفت سال و چند ماه بود و در این سابق موسی هم بر اسامی فرزندان حضرت امام رضا علیه السلام افزوده شد.
معلوم باد در جلد اول مطلع الشمس كه مرحوم محمد حسن خان اعتماد السلطنه نگاشته و گاهی كه در التزام ركاب شاهنشاه سعید ناصر الدین شاه ذوالقرنین اعظم شهید اعلی الله مقامه به زیارت ارض اقدس و مشهد مقدس رضوی مشرف می شده در قوچان مشاهدت كرده است می نویسد از مشاهد معظمه در قوچان مزار سلطان ابراهیم است كه می گویند پسر حضرت امام رضا علیه السلام بوده است بقعه و بارگاه و ایوان و صحن و مسجد دارد.
تمام این ابنیه با كمال عظمت و شكوه تمام است اهالی آنجا متفق القول
[ صفحه 384]
هستند كه اصل بنیاد اولین را سلطان محمد خوارزمشاه بر نهاده و چون قبه را به انجام رسانیده قبل از عمارات ایوان و صحن و سایر ملحقات خبر هجوم جماعت تتار اشتهار یافته خوارزمشاه با چنگیزخان دچار گردید، از این روی نتوانست به مقصود كاملا نایل شود لاجرم در قرون دیگر بعضی امرا و حكام و رؤسای قبایل و دارایان بضاعت و استطاعت كه در آن اراضی سكون داشتند بر عمارات سابقه اضافات كردند و در آن زلزله ای كه در سال یك هزار و دویست و شصت و هشتم هجری روی داد گنبد و دیوار چهار بدن حرم خواب گردید ایلخانی عهد كه از قبیله ی زعفرانلو بود بساخت و بنیاد وی بر روی همان ریشه و اساس عمارت قدیم است و در زلزله ی اخیره شكستی سخت راه یافت لهذا قبه را برچیده اند و در این ایام مشغول بنای آن هستند و در سال دویست و هشتاد و ششم ایوان را كه شكست یافته به امر والده ایلخانی برچیده و از ریشه آن تجدید عمارت می كنند.
مزار این امامزاده را در خبوشان و حوالی آن موقوفات بسیار است و در خدمت آستانه ی دوده ای از سادات مهاجرین مدینة الرسول علی الاشتراك المتوارث ذی حق هستند و به چهار شعبه منقسم می شوند كه به چهار برادر منتهی می گردند: اولاد متولی اولاد قاضی اولاد خطیب اولاد نقیب و می نویسد بعضی از اوراق قرآن كریم به خط میرزا بایسنقر بن میرزا شاهرخ گوركانی در این امام امامزاده به نظر رسید كه باید از عجایب و نفایس عالم شمرد خوبی خط و قوام و استحكام و بداعت و براعت آن به حد كمال رسیده است.
طول صفحه دو ذرع و نیم ذرع پهنای آن یك ذرع و ده گره طول هر سطری یك ذرع تمام عرض سطر پنج گره بین السطور یك چهار یك یعنی فاصله میان هر دو سطر چهار گره اندازه ی قلم صد یك ذرع طول جدول یك ذرع و سه چاریك و هر صفحه هفت متر است اما عدد سطور هر صفحه را معین نكرده است.
گویند چون نادرشاه شهر سبزوار را فتح كرد مردم وحشی كه در اردوی او بودند قرآن خط میرزا بایسنقر را كه بر سر قبر امیر تیمور بود برداشته اوراقش
[ صفحه 385]
را متلاشی كردند چون نادرشاه بشنید فرمان كرد تا آن اجزاء را از مردم گرفته جلد كنند رئیس اكراد چون این سخن را بشنید اوراق را درهم پیچیده بر هم شكسته میان جهاز اشتران مستور داشته به این مكان آورد از این روی غالب اوراق درست نیفتاده است.
می گویند هر وقت امیر تیمور به جائی سفر می كرد این مصحف كریم را بر روی عراده در پیش روی اردوی خود می كشانید.
بالجمله خدای بهتر داند كه سلطان ابراهیم با اضافه لفظ سلطان فرزند حضرت رضا علیه السلام یا از اعقاب آن حضرت یا از نسل امام زاده ی دیگر باشد.
و از این پیش در جلد سوم كتاب احوال حضرت امام رضا صلوات الله علیه مرقوم نمودیم كه در كتاب عیون اخبار به اسناد مذكوره از حضرت فاطمه دختر علی بن موسی علیهماالسلام مروی است كه فرمود از علی پدرم شنیدم كه حدیث می فرمود از پدرش از جعفر بن محمد از پدرش و عمش زید از پدر بزرگوار خودشان علی بن الحسین از پدرش و عمش از علی بن ابیطالب صلوات الله علیهم كه فرمود «لا یحل لمسلم ان یروع مسلما» برای هیچ مسلمی روا نیست كه مسلمانی را ترسناك نماید الی آخر.
و با شمار این اسامی مباركه ائمه ی هدی كه در این حدیث شریف مذكور شده است تصریح می نماید كه این خاتون بزرگوار صبیه ی حضرت رضا علیه السلام است.
و از جمله برادران حضرت رضا ابراهیم بن موسی علیه السلام است.
در كافی و بحارالانوار در ذیل احوال اولاد حضرت امام رضا علیه السلام مسطور است كه علی بن اسباط گفت در حضرت رضا علیه التحیة و الثناء عرض كردم كه مردی قصد برادرت ابراهیم را نمود ابراهیم با او گفت پدرت موسی علیه السلام زنده است یعنی نمرده است، همانا تو می دانی آنچه را كه دیگران نمی دانند یعنی بر وفات و حیات پدرت آگاهی داری فرمود:«سبحان الله یموت رسول الله صلی الله علیه و آله و لا یموت موسی قدو الله مضی كما مضی رسول الله صلی الله علیه و آله و لكن الله تبارك و تعالی لم یزل منذ قبض نبیه هلم جرا یمن بهذا الدین علی اولاد الاعاجم و یصرفه عن قرابة نبیه صلی الله علیه و آله فیعطی هؤلاء و یمنع
[ صفحه 386]
هؤلاء لقد قضیت عنه فی هلال ذی الحجة الف دینار بعدا شفی علی طلاق نسائه و عتق ممالیكه ولكن قد سمعت ما لقی یوسف من اخوته»
بزرگ و منزه است خداوند و این كلمه در مقام استعجاب از مطلبی عجیب یا مقرون به كذب و دروغی عظیم گفته می شود، رسول خدا صلی الله علیه و آله می میرد و موسی علیه السلام را مرگی نیست، سوگند با خدای محققا موسی علیه السلام بمرد چنان كه رسول خدای وفات كرد ولكن خداوند تعالی همواره از زمانی كه پیغمبر خودش را قبض روح فرمود هلم جرا به این دین مبین بر فرزندان اعاجم یعنی سوای عرب منت نهاد و او را از قرابت پیغمبرش صلی الله علیه و آله بازگردانید پس به این جماعت عطا كرد و آن جماعت را ممنوع فرمود همانا در هلال این ماه ذی الحجة هزار دینار دین او را بگذاشتم از آن پس كه بر طلاق زنهای آن حضرت و آزاد نمودن ممالیك او مشرف گشتم ولكن شنیده ام آنچه را كه یوسف از برادرانش بدید.
از جمله معانی این كلمات این است كه اگر حضرت موسی كاظم وفات نكرده بودی ادای دین آن حضرت را نمی كردم و زنانش را طلاق نمی دادم و زر خریدانش را آزاد نمی ساختم و این برادران من آنچه گویند برای این است كه امر مرا سست و مشتبه سازند و همان رفتاری كه برادران یوسف علیه السلام به واسطه ی بغض و حسد به آن حضرت نمودند می خواهند با من به جای آورند.
ازین پیش در كتاب احوال حضرت كاظم و اسامی اولاد آن حضرت به همین اسامی كه در اولاد حضرت امام رضا علیهماالسلام مذكور شد ذكورا و اناثا مسطور شد، و سخت بعید می نماید كه تمام اسامی فرزندان حضرت رضا علیه السلام با اعمام و عمات آن حضرت یكسان باشد و حال آن كه همه در حال حیات باقی باشند.
و نیز در ذیل احوال حضرت كاظم علیه السلام و صدقات و وصایای او از بكر بن صالح روایتی مذكور شد كه با ابراهیم بن ابی الحسن موسی بن جعفر علیهماالسلام گفتم سخن و عقیده ی تو درباره ی پدرت چیست؟ گفت زنده است تا آخر خبر.
و با این تفصیل تواند بود كه امام زاده سلطان ابراهیم كه در قوچان است همین
[ صفحه 387]
ابراهیم بن موسی بن جعفر علیهم السلام باشد چه در مرقومات مسطوره مستندی جز به تقریر اهالی آن قریه ندارد شاید اهل آن قریه به واسطه ی قرب جوار به مشهد مقدس كه غالبا در زیارات و مواقع دیگر از لفظ ابی الحسن حضرت امام رضا را مفهوم داشته اند ملتفت نبوده اند كه حضرت كاظم نیز ابوالحسن كنیت داشته است بلكه مقصود از ابوالحسن مطلق همان حضرت است و امام رضا ابوالحسن ثانی است.
در تاریخ حبیب السیر در اسامی اولاد آن حضرت به روایات سابقه اشارت كرده و ذكورا و اناثا برشمرده و می گوید به زعم حمدالله مستوفی از جمله اولاد امجاد آن حضرت حسین رضی الله عنه در قزوین مدفون است.
و نیز در بحار در ذیل احوال حضرت رضا مسطور است كه حضرت رضا علیه السلام فرمود تا چهل ساله نشوم و از چهل سال تجاوز نكنم فرزند نیاورم.
و در ذیل احوال حضرت امام محمد جواد علیه السلام در ذیل حدیث كلیم بن عمران فرمود من یك فرزند به تنهائی را مرزوق شوم و او وارث من باشد.